Zasady wyposażenia obiektów w gaśnice, przeglądy i konserwacja.
Na podstawie rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 21 kwietnia 2006 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 80, poz. 563) obiekty powinny być wyposażone w gaśnice przenośne spełniające wymagania Polskich Norm będących odpowiednikami norm europejskich (EN), dotyczących gaśnic lub w gaśnice przewoźne. Rodzaj gaśnic powinien być dostosowany do gaszenia tych grup pożarów, określonych w Polskich Normach dotyczących podziału pożarów, które mogą wystąpić w obiekcie.
§28 ust.1 w/w rozporządzenia określa obowiązek wyposażenia obiektów wyłącznie w takie gaśnice, które spełniają wymagania Polskich Norm wydawanych od 1992 r., odpowiedników norm europejskich EN (PN - EN). Dotyczy to nie tylko obiektów nowych, ale także istniejących. O spełnieniu tych wymagań świadczy oznaczenie normy na etykiecie wraz z trwałym oznakowaniem daty produkcji zbiornika - od 1992 r. Inne gaśnice należy wycofać z eksploatacji.
Jedna jednostka masy środka gaśniczego 2 kg (lub 3 dm3) zawartego w gaśnicach powinna przypadać, z wyjątkiem przypadków określonych w przepisach szczególnych:
1. na każde 100 m2 powierzchni strefy pożarowej w budynku, niechronionej stałym
urządzeniem gaśniczym:
a. zakwalifikowanej do kategorii zagrożenia ludzi ZL I, ZL II, ZL III lub ZL V
b. produkcyjnej i magazynowej o gęstości obciążenia ogniowego ponad 500 MJ/m2
c. zawierającej pomieszczenie zagrożone wybuchem.
2. na każde 300 m2 powierzchni strefy pożarowej niewymienionej w pkt 1, z wyjątkiem
zakwalifikowanej do kategorii zagrożenia ludzi ZL IV.
Gaśnice w obiektach powinny być rozmieszczone:
1. w miejscach łatwo dostępnych i widocznych, w szczególności:
a. przy wejściach do budynków
b. na klatkach schodowych
c. na korytarzach
d. przy wyjściach z pomieszczeń na zewnątrz
2. w miejscach nienarażonych na uszkodzenia mechaniczne oraz działanie źródeł ciepła
(piece, grzejniki)
3. w obiektach wielokondygnacyjnych - w tych samych miejscach na każdej kondygnacji,
jeżeli pozwalają na to istniejące warunki
Przy rozmieszczaniu gaśnic powinny być spełnione następujące warunki:
1. odległość z każdego miejsca w obiekcie, w którym może przebywać człowiek,
do najbliższej gaśnicy nie powinna być większa niż 30 m
2. do gaśnic powinien być zapewniony dostęp o szerokości co najmniej 1m.
Przy ustaleniu rodzaju sprzętu gaśniczego należy stosować następujące zasady:
1. do gaszenia pożarów grupy A (w których występuje zjawisko spalania żarowego np. drewna, papieru, tkanin) stosuje się gaśnice płynowe lub pianowe.
2. do gaszenia pożarów grupy B (cieczy palnych i substancji stałych, topiących się np. benzyn, alkoholi,) stosuje się zmiennie gaśnice płynowe, pianowe, śniegowe, proszkowe.
3. do gaszenia pożarów grupy C ( gazów palnych np. propanu, acetylenu, gazu ziemnego) stosuje się gaśnice śniegowe, proszkowe).
4. do gaszenia pożarów grupy D ( metali lekkich np. magnezu, sodu, litu, potasu) stosuje się gaśnice proszkowe.
5. do gaszenia pożarów grupy F (tłuszczów i olejów w urządzeniach kuchennych) stosuje się gaśnice pianowe, śniegowe.
6. do gaszenia pożarów poszczególnych grup z indeksem E (urządzeń elektrycznych pod napięciem i innych materiałów znajdujących się w pobliżu tych urządzeń) stosuje się zmiennie gaśnice śniegowe, proszkowe.
Przeglądy i konserwacja.
Urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice powinny być poddawane przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym zgodnie z zasadami określonymi w Polskich Normach dotyczących urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic, w odnośnej dokumentacji techniczno-ruchowej oraz instrukcjach obsługi.
Przeglądy techniczne i czynności konserwacyjne, powinny być przeprowadzane w okresach i w sposób zgodny z instrukcją ustaloną przez producenta, nie rzadziej jednak niż raz w roku. Przeglądy lub ewentualne remonty i naprawy gaśnic należy zlecać wykwalifikowanym pracownikom (konserwatorom sprzętu ppoż.) lub specjalistycznym firmom.
Zasady obsługi gaśnic, hydrantów wewnętrznych i koca gaśniczego.
Gaśnica proszkowa - jest to cylindryczny zbiornik zaopatrzony w dźwignię uruchamiającą zawór lub zbijak. Środek gaśniczy (proszek) wyrzucany jest przez dyszę lub wężyk zakończony prądowniczką przy pomocy gazu obojętnego (azot lub dwutlenek węgla). Po dostarczeniu gaśnicy w miejsce pożaru zrywamy plombę i wyciągamy zawleczkę blokującą, uruchamiamy dźwignię lub wciskamy zbijak i kierujemy strumień środka gaśniczego na ognisko pożaru. Działanie gaśnicy proszkowej można w każdej chwili przerwać przez zwolnienie dźwigni uruchamiającej lub dźwigni prądowniczki. Ze względu na swoją budowę syfonową gaśnica prawidłowo pracuje tylko w pozycji pionowej.
Gaśnica pianowa - zasady obsługi gaśnicy pianowej są podobne do zasad obsługi gaśnicy proszkowej. Gaśnica śniegowa - jest to cylindryczny zbiornik zaopatrzony w zawór (pokrętny lub szybko otwieralny) i wężyk zakończony dyszą wylotową. Wewnątrz gaśnicy znajduje się skroplony dwutlenek węgla, który po uruchomieniu gaśnicy pod własnym ciśnieniem wydostaje się na zewnątrz oziębiając się do temperatury ok. -80 st. C. Po dostarczeniu gaśnicy w miejsce pożaru zrywamy plombę zabezpieczającą (ewentualnie wyciągamy zawleczkę blokującą), uruchamiamy zawór i kierujemy strumień środka gaśniczego na ognisko pożaru. Działanie gaśnicy śniegowej można w każdej chwili przerwać zamykając zawór.
Należy pamiętać, że:
- w czasie działania gaśnicy należy ją trzymać tylko za uchwyty,
- nie wolno używać tych gaśnic do gaszenia palącej się na człowieku odzieży
Ze względu na swoją budowę syfonową gaśnica prawidłowo pracuje tylko w pozycji pionowej.
Hydrant wewnętrzny - jest urządzeniem przeciwpożarowym umieszczonym na sieci wodociągowej wewnętrznej, służącym do gaszenia pożarów grupy A. Umożliwia on dogodne gaszenie ewentualnego pożaru (z większych niż gaśnice odległości), a w szczególności przydatny jest do gaszenia pożarów w zarodku (hydrant 25 mm) oraz do dogaszania pogorzelisk.
W celu uruchomienia hydrantu wewnętrznego należy :
- otworzyć szafkę
- rozwinąć wąż tłoczny zakończony prądownicą
- otworzyć (odkręcić) zawór hydrantowy
- skierować strumień wody na źródło ognia
Obsługę hydrantu powinny stanowić dwie osoby, jedna obsługuje prądownice a druga obsługuje zawór hydrantowy dawkując ilość wody. Nie wskazane jest używanie hydrantów wewnętrznych (wody) do gaszenia pożarów w obrębie elektroniki użytkowej, instalacji i urządzeń elektrycznych pod napięciem (niszczące działanie wody oraz możliwość porażenia prądem) oraz substancji, które z woda tworzą gazy palne np. karbid. W związku z powyższym pełne wykorzystanie hydrantu wewnętrznego do gaszenia ewentualnego pożaru może nastąpić tylko w ostateczności ( np. po wykorzystaniu najbliższych gaśnic).
Koc gaśniczy - jest to płachta z tkaniny całkowicie niepalnej (włókno szklanego) o powierzchni około 2 m2. Przechowuje się go w specjalnym futerale. Służy do tłumienia pożaru w zarodku przez odcięcie dopływu powietrza do palącego się przedmiotu.
Sposób użycia:
- wyjąć koc z futerału
- rozłożyć i szczelnie przykryć palący się przedmiot.
